Агаарын бохирдол нь хүний эрүүл мэнд, экосистемд ихээхэн нөлөөлдөг бөгөөд хүн амын дундах нас баралтын тэргүүлэх шалтгаануудын нэг болоод байна. ДЭМБ-аас 2021 онд шинэчлэн гаргасан Агаарын чанарыг үнэлэх аргачилсан зааварт дурдсанаар гадаад болон дотоод орчны агаарын бохирдлоос үүдэлтэй зүрх судас, амьсгалын замын өвчлөлтэй холбоотой 7 сая нас баралт жил бүр бүртгэгдэж байна. Эдгээр нас баралтын дийлэнх нь (2/3) нь Зүүн Өмнөд Ази, Номхон далайн баруун бүс нутагт бүртгэгдсэн нь эдгээр бүс нутгийн эдийн засаг, аж үйлдвэр, хот суурин газрын хурдацтай өсөлттэй холбоотой байгааг ДЭМБ-аас тогтоосон байна.
Ази, Номхон далайн бүс нутгийн эдийн засгийн өсөлт, хурдацтай хотжилттой холбоотойгоор агаарын бохирдол эрс нэмэгдсээр байна. Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд Ази, Номхон далайн эдийн засаг, нийгмийн комисс (АНДЭЗНК)-ын гишүүн орнууд АНДЭЗНК-ын Байгаль орчин, хөгжлийн хорооны 7 дугаар чуулганаар агаарын чанарын менежментийг сайжруулах, агаарын чанарын хяналтыг хөнгөвчлөх, нээлттэй мэдээлэл солилцох, сайн туршлага солилцох, чадавхыг бэхжүүлэх, олон талт хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх зэрэг асуудлуудыг хамарсан Агаарын бохирдлын эсрэг Ази, Номхон далайн бүсийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг баталсан. Агаарын бохирдлын эсрэг үйл ажиллагааг дэмжих үүднээс Ази, Номхон далайн бүсийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр нь одоо байгаа олон талт хамтын ажиллагааны санаачилга, тэдгээрийн холбогдох шинжлэх ухааны хороодыг бэхжүүлэх, ашиглах шаардлагатайг онцолсон. Ази, Номхон далайн бүсийн үйл ажиллагааны хөтөлбөр нь шинжлэх ухаан, техникийн үйл ажиллагаанд салбарын экспертүүдийг оролцуулсан Техникийн ажлыг хэсгээр дамжуулан үндсэн оролцогч талуудын оролцоог нэмэгдүүлэхийг зөвлөсөн.
Үүнтэй холбоотойгоор, тус чуулга уулзалт нь хамтын ажиллагааны чиглэл, хэлбэрийг улам боловсронгуй болгох, дэд бүсийн санаачилгуудын хоорондын уялдаа холбоог бэхжүүлэх, мэдлэг, ур чадварын суурийг бий болгох замаар Ази, Номхон далайн бүсийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд чиглэгдэж байна.
Зорилго, зорилтууд
Зохион байгуулагч
Зүүн Хойд Азийн Цэвэр Агаарын Түншлэл (NEACAP) болон Зүүн Азийн Хүчиллэг тунадасны мониторингийн сүлжээ (EANET)-тай хамтран зохион байгуулна.
Оролцогч талууд
Хөтөлбөр
3 дугаар сарын 2 (Пүрэв гараг) | ||
09:30-09:50 | Нээлтийн үйл ажиллагаа ● Л.Оюун-Эрдэнэ, Монгол Улсын Ерөнхий сайд ● Армида Алишабана, НҮБ-ын Ази, Номхон далайн эдийн засаг, нийгмийн комиссын Гүйцэтгэх нарийн бичгийн дарга ● Б.Бат-Эрдэнэ, Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд | |
09:50-10:00 | Зураг авхуулах | |
10:00-10:40 | Сайд нарын түвшний дугуй ширээний уулзалт
| |
10:40-12:00 | Хэлэлцүүлэг 1. Агаарын чанарын менежментийг сайжруулах нь Агаарын чанарын менежментийг сайжруулах чиглэлээр шинжлэх ухаан, бодлогод суурилсан хамтын ажиллагааны чиглэлүүдийг хэлэлцэнэ. Модератор: Дэчин Цэрин, НҮБ-ын Байгаль орчны хөтөлбөрийн Ази, Номхон далайн бүс нутаг хариуцсан захирал Тэргүүлэх панелист: Хуан Мигель Куна, Бүгд Найрамдах Филиппин Улсын Байгаль орчин, байгалийн нөөцийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга
Панелист (тус бүр 5-7 минут):
Улс орон/байгууллагуудын төлөөлөгчид үг хэлэх:
| |
12:00-13:00 | Өдрийн хоол | |
13:00-14:30 | Хэлэлцүүлэг 2. Агаарын чанарын мониторинг Агаарын чанарын хяналт, үнэлгээний асуудлыг үндэсний болон олон улсын түвшинд хэлэлцэж, техникийн хамтын ажиллагааны чиглэлүүдийг тодорхойлно. Модератор: Э.Баттулга, Монгол Улсын Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Тэргүүлэх панелист: Донгжин Ким, БНСУ-ын Хүрээлэн буй орчны судалгааны үндэсний хүрээлэнгийн Ерөнхийлөгч Панелист (тус бүр 5-7 минут):
● Мэнг Фан, Зүүн Азийн хүчиллэг тунадасны мониторингийн сүлжээний Сүлжээний төвийн Дэд дарга Улс орон/байгууллагуудын төлөөлөгчид үг хэлэх: ● Вирасит Помсоуваун, Бүгд Найрамдах Лаос Ард Улсын Хүрээлэн буй орчин, байгалийн нөөцийн судалгааны хүрээлэнгийн орлогч дарга | |
14:30-15:00 | Цайны завсарлага, танилцах уулзалт | |
15:00-17:30 | Хэлэлцүүлэг 3. Сайн туршлага хуваалцах, чадавх бэхжүүлэх Шилдэг, шинэлэг туршлагыг хуваалцах техникийн туслалцаа үзүүлэхэд тулгарч буй гол асуудлуудыг тодорхойлно. Модератор: Карма Янгзом, Байгаль орчны ахлах мэргэжилтэн, Азийн хөгжлийн банк
Панелист (5-7 минут): ● Берт Фабиан, Зүүн Азийн хүчиллэг тунадасны мониторингийн сүлжээний Нарийн бичгийн дарга нарын газрын Зохицуулагч
Улс орон/байгууллагуудын төлөөлөгчид үг хэлэх:
| |
3 дугаар сарын 3 (Баасан гараг) | ||
08:30-09:15 | НҮБ-ын Байгаль орчны хөтөлбөр болон Уур амьсгал ба цэвэр агаар холбооноос төслийн бэлтгэл ажил, хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх чиглэлээр уур амьсгал, цэвэр агаар хөдөлгөөний талаар товч мэдээлэл хийнэ. | |
09:30-11:00 | Хэлэлцүүлэг 4. Агаарын чанарын мэдээлэл, стандартын хамтын ажиллагаа Агаарын чанарын мэдээлэл, стандартын чиглэлээр хамтран ажиллах арга хэлбэр, шинжээчдийн ажлын хэсэг байгуулах асуудлыг хэлэлцэнэ.
Модератор: Мартина Отто, Уур амьсгал ба цэвэр агаар холбоо
Агаарын чанарын мэдээлэл, стандартын тухай төслийн танилцуулга-Мэттью Перкинс, АНДЭЗНК
Панелист (тус бүр 5-7 минут):
Улс орон/байгууллагуудын төлөөлөгчид үг хэлэх:
| |
11:00-12:30 | Хэлэлцүүлэг 5. Ази, Номхон далайн бүсийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх түншлэл Өмнөх хуралдаанаас тодорхойлсон үйл ажиллагааг харгалзан холбогдох механизм, сүлжээ хоорондын хамтын ажиллагааны талаар хэлэлцэнэ. Модератор: Сангмин Нам, АНДЭЗНК-ын Байгаль орчин, хөгжлийн хэлтсийн дарга
Панелист (тус бүр 5-7 минут): Улс орон/байгууллагуудын төлөөлөгчид үг хэлэх | |
12:30-13:30 | Өдрийн хоол | |
13:30-14:30 | Хэлэлцүүлэг 6. Хаалтын үйл ажиллагаа
| |
14:30-17:00 | Нэгдүгээр хэсэг: Танилцах аялал | Хоёрдугаар хэсэг: Экспертүүдийн багийн уулзалт Пан-Азийн агаарын бохирдлын орон зайн мэдээллийн түншлэл (PAPGAPI) |
Сэтгэгдэл (2)