Дэлхийн инфляцад нөлөөлсөн таван хүчин зүйл

Н.Мижидмаа
2022/04/19

ОУВС-ийн Finance & Development сэтгүүл дээр нийтлэгдсэн инфляцын талаарх цуврал нийлтлэлээс тоймлон хүргэж байна. 3 цуврал нийтлэлийн эхний хэсэгт дэлхийн инфляцад нөлөөлсөн 5 гол хүчин зүйлийг тайлбарлажээ.

Сүүлийн үед дэлхий даяар инфляцын өсөлт олон хүнийг гайхшруулж байна. 2022 оны эхэн үеийн байдлаар ихэнх хөгжөнгүй орнуудын ерөнхий инфляц (бүх бараа үйлчилгээний суурь үнэ) болон суурь инфляц  (хүнс, эрчим хүчний үнийг хассан) төв банкуудын зорилтот түвшнээс нэлээд дээгүүр байв.


ИНФЛЯЦИЙН ТОГТВОРТОЙ БАЙДАЛ

Инфляц яагаад өндөр байна вэ, цаашид энэ хэвээр үргэлжлэх үү гэдэг нь маргаантай сэдэв хэвээр байна. Инфляц эрчимжихэд дараах 5 хүчин зүйл нөлөөлсөн гэж дүгнэж байна:

Нэгдүгээрт, нийлүүлэлтийн гацаа: Цах тахал дэлхийн нийлүүлэлтийн сүлжээнд 2 тусдаа нөлөө үзүүлсэн байна. Эхний үе шатанд хөл хөдөлгөөний хязгаарлалт нь нийлүүлэлтийн сүлжээнд ноцтой хязгаарлалт үүсгэж, богино хугацаанд нийлүүлтийн хомсдолд хүргэж байв. Хэдийгээр омикрон хувилбарын тархлалтын үед нийлүүлэлтийн сүлжээнд зарим нэг дарамт учирсаар байсан ч, энэхүү хязгаарлалт ерөнхийдөө багасаад байна.

Дараагийн нэг нөлөө нь эдийн засгийн сэргэлтийг дагаад эрэлт нэмэгдсэнээр нийлүүлэлтийн сүлжээнд үүссэн дарамт юм. Үүнийг хэмжих нэг арга нь далайн тээврийн хугацаа байдаг. Азиас Хойд Америк, Азиас Европ руу ачаа бараа зөөдөг 2 гол замын тээврийн хугацаа 2022 оны 2 дугаар сарын сүүлээр түүхэнд дээд түвшинд хүрээд байгаа бөгөөд цаашид дарамт хэдэн сарын турш үргэлжилж болзошгүй байна.

Хоёрдугаарт,  эрэлт үйлчилгээнээс бараа бүтээгдэхүүн рүү шилжсэн явдал. Цар тахал нь хэрэглээний хандлагад томоохон өөрчлөлтийг авчирч, эрэлт үйлчилгээ бус бараа бүтээгдэхүүн рүү шилжээд байв. Иймд, инфляцын өсөлтийн дийлэнх хэсэг нь хуучин машин г.м удаан эдэлгээт бараа бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтөөр тайлбарлагдаж, харин үйлчилгээний үнийн өсөлт харьцангуй бага байжээ. Энэхүү шилжилт нь хүмүүс гэрээсээ их ажиллах болсноос шалтгаалан цар тахлын яг ид үед илүү хүчтэй ажиглагдаж, одоо ч зарим бараа бүтээгдэхүүний эрэлт өндөр хэвээр байна. Түүнчлэн, дэлхий даяар удаан эдэлгээтэй бараа бүтээгдэхүүний эрэлт нэмэгдсэн боловч зарим улс оронд энэхүү процесс илүү хүчтэй ажиглагдаж байна (Жишээлбэл, АНУ-д хуучин автомашины худалдаа).

Гуравдугаарт, эдийн засгийг дэмжих бодлого ба цар тахлын дараах сэргэлт: Цар тахалтай тэмцэх зорилгоор 16.9 их наяд ам.долларын дэмжлэгийн хөтөлбөрийг дэлхийн улс орнууд зарлаад (өндөр хөгжилтэй орнуудад харьцангуй их) байна.  Зөвхөн АНУ-д гэхэд 1.9 их наяд ам.доллараар эдийн засгаа дэмжих төлөвлөгөөг танилцуулсан. Зарим эдийн засагчид энэ их мөнгө инфляцыг нэмэгдүүлнэ гэж үзэж байсан бол зарим нь харьцангуй түр зуурын нөлөөтэй гэж дүгнэж байв. Эдийн засаг харьцангуй богино хугацаанд эргэж сэргэсэн нь инфляцыг нэмэгдүүлж буй ч цаашид хэр удаан үргэлжлэх нь төв банкуудын бодлогоос шалгтаалахаар байна.

Дөрөвдүгээрт, ажиллах хүчний нийлүүлэлтэд үзүүлэх шок: Цар тахлаас шалтгаалж хөдөлмөрийн зах зээлд үүссэн доголдол 2 жилийн дараа ч үргэлжилсэн хэвээр байна. АНУ-ын хувьд, ажиллах хүчний оролцооны түвшин цар тахлын өмнөх үеэс 1.5%-иар бага байна (4 сая гаран ажилчдаар цөөрсөн). Зарим эдийн засагчид ажиллах хүчний хомсдол цалинг өсгөж, улмаар инфляцыг нэмэгдүүлэх хүчин зүйл болно гэж үзэж буй юм.

Тавдугаарт, Орос-Украины улмаас эрчим хүч, хүнсний бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтэд шок үүсч байна. 2022 оны 2 дугаар сарын 24-ны халдлага нь эрчим хүч, хүнсний бүтээгдэхүүнийн үнэ өсөхөд хүргэсэн байна. Орос, Украин хоёр улс нь түүхий эдийн гол экспортлогч улс бөгөөд, дайны хориг арга хэмжээнээс болоод газрын тос, байгалийн хий, хүнсний бүтээгдэхүүний үнэ огцом өсөхөд нөлөөлж байна. Орос, Украин дэлхийн улаан буудайн экспортын 30%-ийг эзэлдэг тул буудайн үнэ түүхэнд байгаагүй хэмжээнд болтлоо өслөө. Энэ нь хүнс болон эрчим хүч хэрэглээнд нь өндөр жин (Африкт 50% хүртэл) эзэлдэг бага орлоготой орнуудын хувьд илүү хүндээр нөлөөлж буй. 



0
angry
0
care
0
haha
0
liked
0
love
0
sad
0
wow

Сэтгэгдэл (0)

ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна

Шинэ мэдээ
Ч.Ундрам: Би нийгэмд худал мэдээллээр шүүгдэж байсан шиг Н.Өнөрцэцэгийг яг тэгж шүүж байна, олон асуудлыг гаргаж үр дүнд хүргэдэг сэтгүүлч 1 цагийн өмнө
Б.Бат-Эрдэнэ: Шүүхийн танхим руу дайрч ороогүй л бол шүүхэд нөлөөлнө гэж юу байхав, эсвэл тийм хэврэг шүүхтэй болчихсон юм уу 1 цагийн өмнө
С.Одонтуяа: Шүүх хэний ч нөлөөнд автах ёсгүй байтал сэтгүүлч нөлөөллөө гэж байгаа бол асуудал шүүхэд байна 1 цагийн өмнө
Д.Тогтохсүрэн: Н.Өнөрцэцэг сэтгүүлч мэдээлэх үүргээ хамгийн сайн гүйцэтгэдэг, төрийн байгууллагууд алдаагаа засах ёстой 2 цагийн өмнө
Л.Энх-Амгалан: Сурагчид энэ сарын 28-наас эхлэн нэгдүгээр сарын 28 хүртэл амарна, харин цэцэрлэг амрахгүй 2 цагийн өмнө
Б.Пүрэвдорж: Сэтгүүлчийг бус нөлөөнд автсан гээд байгаа шүүгчийг нь шүүгээч, сүүлдээ сэтгүүлчийн сошиал хуудсыг нь хязгаарлана гэнэ үү 3 цагийн өмнө
БНСУ руу зорчих иргэдийн анхааралд 3 цагийн өмнө
Хятадад дэгдсэн хатгалгаатай холбоотойгоор ХӨСҮТ-өөс зөвлөмж гаргажээ 4 цагийн өмнө
Танилц: ХЭҮК-ын даргаар томилогдсон Д.Сүнжидийн ажлын туршлага, намтар 4 цагийн өмнө
Сурагчдын амралтын хугацааг наашлуулахаар яригдаж байна 4 цагийн өмнө
АГААРЫН БОХИРДОЛ: Баянхошуу орчимд хамгийн их байна 5 цагийн өмнө
Ч.Ундрам: Шүүх байгуулллага хараат бусаар, нөлөөнд автахгүй ажлаа хийж чадаж байна уу 6 цагийн өмнө
Иргэд: Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэг бол иргэдийн дуу хоолой, шударга сэтгүүлч шүү 6 цагийн өмнө
ЦАГ АГААР: Ихэнх нутгаар хүйтний эрч суларна 6 цагийн өмнө
Азийн бүсийн оюутны программчлалын олимпиадад МУИС-ийн баг мөнгөн медаль хүртлээ 21 цагийн өмнө
Нарны хорооллыг Нарны замтай холбох явган хүний гүүрэн гарц байгуулна 22 цагийн өмнө
“Алтай” хотхонд сургууль байгуулж, орц, гарцыг нэмэгдүүлнэ 22 цагийн өмнө
Л.Гүндалай: Шүүхэд дарга нар нөлөөлдөг болохоос биш сэтгүүлч нөлөөлдөггүй юм 23 цагийн өмнө
Л.Саруулбат: Иргэн нь шүүхдээ гомддог байсан бол сүүлдээ шүүх нь иргэндээ гомддог болжээ 23 цагийн өмнө
Б.Ганчимэг: Сэтгүүлч Н.Өнөрцэцэг дээр ЧД-ийн шүүхийнхэн ​цэвэр улс төрийн захиалгаар ажиллаж байна 23 цагийн өмнө