1993 онд НҮБ-ын Ерөнхий ассамблейн шийдвэрээр жил бүрийн тавдугаар сарын 3-ны өдрийг Дэлхийн хэвлэлийн эрх чөлөөний өдөр болгож, 1994 оноос тэмдэглэсээр ирсэн юм.
Энэ өдөр хэвлэлийн эрх чөлөөний ач
холбогдлыг олон нийтэд сурталчлан ойлгуулах, улс орнуудын төр, засагт
иргэд олон нийтийн үзэл бодлоо илэрхийлэх эрхийг хүндэтгэх үүргийг
сануулах, мөн ажил үүргээ гүйцэтгэж яваад амиа алдсан сэтгүүлчид, хэвлэл мэдээллийн салбарын ажилтнуудыг дурсан хүндэтгэдэг юм.
Өнөөдөр Монголын Сэтгүүлчдийн нэгдсэн Эвлэлээс “Хэвлэлийн эрх чөлөө гавлагдав” цуглаан
зохион байгуулах юм.
2020 онд Монгол Улсын Их Хурлаас Эрүүгийн хуулийн 13,14 заалтад Худал мэдээлэл тараах гэх заалт орсон бөгөөд “Хүний нэр төр, алдар хүнд, хуулийн этгээдийн ажил хэргийн нэр хүндэд халдсан илт худал мэдээллийг олон нийтэд тараасан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ гэж заасан байна.
Иргэд, олон нийтийн мэдэх эрхийг хангаж ажилласан сэтгүүлч, хэвлэл мэдээллийн ажиллагсдыг Эрүүгийн хуулийн 13,14 гэдэг зүйл ангиар эрүүгийн хэрэг үүсгэх, шууд ялагдагчаар татах, дээрх зүйл ангиар шалгаж буй нэрийдлээр сэтгүүлчийг цагдан хорих, ажил үүргээ гүйцэтгэх боломжийг хязгаарлах, гэрийн хорионд оруулах, нэг асуудлаар олон газарт зэрэг хэрэг үүсгэх, ялагдагчаар татсан нэрийдлээр ажлаа хийх нөхцөлийг нь хазаарлах зэргээр Хэвлэлийн эрх чөлөөг хясан боогдуулах болов. Дээрх зүйл ангиар 20 орчим сэтгүүлч шалгагдаж, 10 гаруй нь ялагдагчаар татагдаад байна.
Эрүүгийн хуульд 4-5 заалт Хэвлэл мэдээллийн салбарын үйл ажиллагаанд хориглолт, хязгаарлалт хэлбэрээр оржээ. Мөн 10 гаруй хуульд Хэвлэл мэдээллийн салбар, түүнд ажиллаж буй сэтгүүлч, ажиллагсдыг мэдээлэл олж авахад саад болохуйц зохицуулалт бий болоод байна. Хэвлэл мэдээллийн салбарт 1998 онд батлагдсан Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай хуулийн тунхаг бүхий заалттай эрх зүйн орчноос өөр хамгаалалт алга. Та бидний ажлаа хийж яваад халдлагад өртөх, эрх ашгаа хамгаалуулах гэхэд эрх зүйн орчин дутмаг. Харин буруутгасан, ял тулгасан, эх сурвалжаа хамгаалах боломжийг хаасан хууль зүйн орчин нэмэгдлээ.
Хэвлэлийн эрх чөлөөний өдөр буюу тавдугаар сарын 3-ны өдөр салбарын нийтлэг эрх ашиг, цаашид үүсэж болзошгүй бүхий л эрсдэлээс байгууллага, редакц, хамтран ажиллагсад, салбарын мөр зэрэгцэн яваа найз нөхөд, үзэг нэгтнээ хамгаалахын тулд Сүхбаатарын талбайд болох “ХЭВЛЭЛИЙН ЭРХ ЧӨЛӨӨ ГАВЛАГДЛАА” цуглаанд 3-5 хүний төлөөлөл эсвэл редакцаараа оролцож, хууль эрх зүйн орчноо сайжруулах санаачилгад гарын үсэг зурах, байгууллагын тамгаа дарж нэгдэхийг МСНЭ-ээс уриалж байна.
Сэтгэгдэл (3)