Онцлох бизнес: Монголын хөрөнгийн биржийн түүхэн амжилтын ард

 Монголын хөрөнгийн бирж гэх үг нь үндсэндээ Монголын хөрөнгийн зах зээл гэж ойлгогддог. 30 жилийн түүхт энэ байгууллага энэ оны эхний зургаан сарын байдлаар 1.5 тэрбум төгрөгийн ашигтай ажилласан мэдээ саяхан түгсэн. Үүсэн байгуулагдсанаас хойш ийм ашигтай ажиллаж байсан удаагүй болохоор зах зээлийн оролцогч талууд энэ үйл явдлыг онцгой баяртайгаар хүлээн авч байна. Арга ч үгүй юм, хөрөнгийн зах зээл үсрэнгүй хөгжсөний илрэл болохоор тэр.

Энэ гайхалтай амжилтын цаана чухам ямар өөрчлөлт гарсныг энэ зах зээл дээр олон жил ажилласан туршлагатай арилжаачид, зах зээлийг хөгжүүлэхийн төлөө эхнээс нь хамт явсан санхүүгийн байгууллагууд, брокерууд сайн мэдэж байгаа.

Харин шинэ тоглогчид, хөрөнгө оруулагчид болон олон нийт тэр бүр нарийн учрыг ойлгохгүй яваа болов уу. Учир нь тэд өөрсдөө энэ хөгжлийн нэг хэсэг нь болон татагдан орсон билээ. Харин тэднийг татан оролцуулсан ганц л гол эзэн бий.

2021 оны эхний хагас жилд Монголын хөрөнгийн бирж дээр 250 тэрбум төгрөгийн хувьцаа арилжаа хийгдсэн байдаг. Энэ арилжааг үнэт цаасны арилжааг зуучлах эрх, зөвшөөрөлтэй 53 компани зуучлан хөрөнгө оруулагчдын худалдах, худалдан авах захиалгыг гүйцэлдүүлдэг. Тэдгээрээс хэн нь хэдэн төгрөгний арилжааг зуучилж вэ гээд харвал сонирхолтой дүр зураг харагдана.

Хамгийн их буюу 160.4 тэрбум төгрөгийн арилжааг Ард Секюритиз ҮЦК дангаараа зуучилсан байна. Энэ нь нийт арилжааны 64 хувь нь гэсэн үг. Үүний дараагаар хоёрдугаарт орж буй компани нь нийт арилжааны найман хувийг л зуучилсан аж.

Үүний Ард Секюритиз компанийн гаргасан “Ард апп” хэмээх санхүүгийн аппликэйшн бий. Өнөөдөр хөрөнгө оруулагчид захиалгаа өөрсдөө оруулдаг болсон боловч энэ нь технологийн дэвшил, инноваци нутагшуулалтын ачаар брокер диллерийн компаниуд үзүүлдэг үйлчилгээгээ автоматжуулснаар бий болсон боломж. Та компьютер, гар утаснаасаа захиалгаа оруулж байгаа нь 10-аад жилийн тэртээ брокертоо захиалга өгдөг байсан тэр үетэй зарчмын хувьд адилхан боловч цаг хугацааны алдагдалгүй, хурдтай болж ирсэн юм.

 “Ард апп”-ын хувьд хувьцааны арилжаанд оролцохоос гадна мөнгөн шилжүүлэг, төлбөр тооцоо, зээл, санхүүгийн түрээс гэх мэт банк, санхүүгийн бүхий л үйлчилгээг нэг дор багтааснаараа олон харилцагчтай болж чадсан. Түүнчлэн аппликэйшн нь иргэдэд дээрх санхүүгийн үйлчилгээг авахад маш хялбар, дөхөм болгож чадсанаараа инновацилаг байсан билээ.

Хэдийгээр хувьцааны арилжааг хялбарчлах оролдлого анхандаа амар биш, зохицуулах байгууллагуудын эрх хэмжээнээс хэтийдсэн зүйл байсан боловч хэрэглэгч, хөрөнгө оруулагчдад үнэхээр хэрэгтэй, оновчтой шийдэл болж чадсан тул өнөөдөр хөрөнгийн биржийн ашигт ажиллагааг үлэмж нэмэгдүүлэх хэмжээнд амжилт олоод байна.     Ард секюритиз компани хөрөнгийн зах зээлийг тэлэх дараагийн нэгэн шинэлэг арга замыг бодож олжээ. Тэр нь хүүхдүүдэд хувьцаа эзэмших, хувьцааны арилжаанд оролцох боломжийг нээж байна. Монголын хөрөнгийн биржийн журамд зааснаар насанд хүрээгүй хүүхэд үнэт цаасны арилжаанд оролцох боломжгүй бөгөөд үнэт цаас худалдан авах болон зарахад тодорхой хэмжээний хязгаартай байсан.

Энэхүү асуудлыг Ард Санхүүгийн Нэгдэл Ард аппаар дажуулан хууль ёсны асран халамжлагч буюу эцэг эх нь хүүхдийнхээ үнэт цаасны дансыг удирдах боломжтой болж байгаа аж.

Өөрөөр хэлбэл, хүүхдийн эцэг, эх нь өөрийнхөө Ард апп дээрх харилцах дансны дээд хязгаар болох 3 хүртэлх сая төгрөгөөр хүүхдэдээ Монголын Хөрөнгийн Бирж дээр байгаа бүх компаниудын хувьцаанаас хүссэн хэмжээгээрээ авах боломжтой болсон байна.