Афганистаны Талибан хөдөлгөөн АНУ-тай улсад нь байрлах цэргийн тоог цөөлөх тухай тохиролцоонд хүрснээс хойш олон улсын идэвхээ эрс нэмэгдүүлж, хил залгаа улс орнуудынхаа Гадаад харилцааны яамны албан тушаалтнуудтай уулзан, олон улсын шинжтэй мэдэгдэл хийж, амлалт өгч эхэлжээ. Тухайлбал, Талибан хөдөлгөөний оффисын тэргүүн Молла Абдул ГаниБарадарын удирдсан төлөөлөгчид нэгдүгээр сарын зургаанд Туркмен улсад айлчлан энэ улсын Гадаад хэргийн сайд Рашид Мередовтай уулзсан байна.
Туркмений тал нь шатдаг хий дамжуулах ТАПЭ /Туркмен-Афганистан-Пакистан-Энэтхэг/ хоолой, өндөр хүчдэл ба шилэн кабелийн ТАП /Туркменистан-Афганистан-Пакистан/ шугам, Туркмен ба Афганистаны хооронд тавигдах төмөр замын төслийн тухай дурдсан байна. Хариуд нь Талибан хөдөлгөөний төлөөлөгч мэдэгдэл хийхдээ “Исламын Эмирт Афганистан улсын хувьд бид манай улсын нутгаар дайрах ТАПЭ болон бусад бүх дэд бүтцийн төслийг бүрэн дэмжиж, аюулгүй байдлыг батлан даана гэдгээ мэдэгдэж байна” гэжээ.
Энд яригдаад байгаа ТАПЭ хий дамжуулах хоолойн урт нь 1735 км байхаар төлөвлөгдсөн. Үүнээс 200 км нь Туркмений нутгаар, 735 км нь Афганистаны нутгаар, 800 км нь Пакистаны нутгаар тус тус дайрах юм. Хий дамжуулах хоолой нь Афганы Герат ба Канадагархотуудаар дайран гараад Пакистан ба Энэтхэгийн хил дээрх Фазилка сууринд хүрч дуусах ёстой. Энэ хоолойг Туркмендээ хамгийн томд тооцогдох “Галкыныш” ордоос олборлосон хийгээр хангах юм байна. Холбогдох гурван талт гэрээг Туркмений “Туркменгаз”, Пакистаны “Inter State Gas Systems”, Энэтхэгийн “GAIL” компаниуд 30 жилийн гэрээг байгуулсан.
Бэлэн байдлын хувьд Туркменистан нь өөрийн нутгаар дайрах 200 км дээр хоолойг татаад бэлдсэн, Энэтхэг нь шатдаг хийг хүлээж авах дэд бүтцээ байгуулаад Пакистаны нутгаар тавигдаж дуусахыг нь хүлээж байгаа. Төслийн нийт өртөг 10 тэрбум доллар бөгөөд хоолой ашиглалтад орсны дараагаар Афганистаны Засгийн газар нь хоолойг дамжуулсны төлөө жил болгон олон арван сая долларыг цэвэр ашиг авч дээр нь хоолойн ашиглалтад цөөнгүй тооны ажлын байр бий болгох нь иргэний дайны хөлд нэрвэгдсэн улсад багагүй дэм болох ёстой гэж үзэж байгаа.
Харин Афганистаны одоогийн Засгийн газрын тухайд гэвэл АНУ-ыг цэргийнхээ дийлэнхийг гаргаж дуусмагц газар нутгийн болон хүн амын дийлэнхийн дэмжлэгийг авдаг “Талибан” хөдөлгөөн ядах зүйлгүйгээр бүх эрх мэдлийг гартаа авч, энэ Засгийн газрыг түлхэн унагана гэдэгт олон тооны шинжээчид санал нийлдэг.
°C
Сэтгэгдэл (1)