Казахстанд оросоор ярихыг хянаж, хориглодог тусгай эргүүл гарчээ

Ш.АДЪЯАМАА
2021/08/16

Казахстанд оросоор ярихыг хянаж, хориглодог тусгай эргүүл гарчээ хэт үндсэрхэг үзэлтнүүд казах хэлийг хамгаалах нэрийдлээр үйлчилгээний газруудад хэл хамгаалах тусгай “эргүүл” ажиллуулж, оросоор ярьсан хүмүүсийг айлган сүрдүүлсэн бичлэг хийгээд “Юүтүүб” дээр байршуулсан нь ОХУ, Дундад Азийн бусад улсуудад олны анхаарлыг маш ихээр татаж байна. 

Сүүлийн хэд хоногт Казахстаны  Нур-Султан, Алмата, Павлодар, Актау, Уральск зэрэг хотуудад энэхүү “хэлний эргүүл” гэгч ажиллаж, дэлгүүр, кафе, үйлчилгээний төвүүдээр орж, казахаар бус оросоор ярьж байгаа ажилтнуудыг сүрдүүлэн казахаар яриагүйн төлөө тэднээр Казахстаны өмнө уучлал гуйлгасан бичлэг хийх болжээ. 

 

Энэхүү хэлний эргүүлийг Юүтүүб дээрх “Til Maydani” нэртэй сувгийг үүсгэн байгуулагч Куат Ахметов гэгч болохыг “Спутник” сувгийн сэтгүүлчид тодруулжээ. КуатАхметов нь сэтгүүлчидтэй ярихдаа Казахстаны үндсэн хуульд казах хэлийг төрийн хэл гэж заасан гэдгээр шалтаглан Казахстан даяар үйлчилгээний газрын ажилтнууд зөвхөн казах хэлээр ярьж, үйлчилгээ үзүүлэх ёстой гэж мэдэгдсэн байна. Ийм нөхцөлд Казахстанд амьдарч байгаа казах бус үндэстэй зарим иргэд казах хэлээр бус оросоор ярьж байгаа нь төрийн хэлийг үл тоосон хэрэг гэж үзэн хамгаалах гэсэн төдий гэж мэдэгджээ.

 

Гэвч Казахстаны төрийн албад Куат Ахметовын энэ үйлдлийг “зэрлэг бүдүүлэг хэт үндсэрхэг үзэл”, Казахстанд амьдарч байгаа олон үндэстний хооронд хагарал бутрал гаргах гэж оролдлого гэж тодорхойлоод цаашид “хэлний эргүүл” гэгчийг ажиллуулж бусдын эрх чөлөөнд халдахыг хатуу ширүүнээр таслан зогсооно гэж мэдэгдсэн байна. Мөн энэ хэрэгтэй холбоотойгоор ОХУ-ын Гадаад яам мэдэгдэл хийж цаашид энэ мэт үйлдлийг Казахстаны эрх баригчид таслан зогсооно гэж найдаж байгаагаа илэрхийлжээ.

 

Сүүлийн үед зөвхөн Казахстан гэлтгүй Дундад Азийн бусад улсуудад ч энэхүү хэлний эргүүлтэй төстэй үйлдэл удаа дараалан гарах болсон байна. Тухайлбал, Киргиздүйлчилгээний газрын худалдагчийг киргизээр бус оросоор ярилаа гэж элдэв зүйл шидэлж танхайрсан бичлэг нэлээд дуулиан тарьсан. 

 

Орос хэлт иргэдийг нутгийн унаган хэлээр яриагүйн төлөө шийтгэж, цээрлүүлсэн энэ мэт бичлэг сүүлийн үе интернэтэд олноор гарах болсонд судлаачид янз бүрийн тайлбар өгч байна. Юуны өмнө Казахстан, Киргиз зэрэг улсуудад казах хэл төрийн хэл хэдий ч орос хэлийг орон нутагт албан ёсоор ашиглахыг зөвшөөрсөн байдаг тул төрийн зүгээс явуулж байгаа бодлого биш. Иймд хэт үндсэрхэг үзлийн энэ мэт таагүй үзэгдлийг улс төрийн тэмцэлтэй холбоотой гэж үзэж байгаа аж. 

 

Ямар ч байсан хэт үндсэрхэг үзэлтнүүд “хэлний эргүүл” гэгчийг ажиллуулахдаа Украйнд болж байгаа зүйлээс санаа авсан гэдэг дээр бүгд санал нийлж байна. Украйнд үйлчилгээний газар, төрийн албад, нийтийн тээврийн хэрэгсэлд орос хэлээр ярихыг хориглосон, гагцхүү украйнаар ярьж байх тухай хууль баталсан юм. Улмаар украйны хэт үндсэрхэг үзэлтнүүд нь “унаган украйн хэлийг хамгаалах эргүүл” гэгчийг гаргаж дэлгүүрт оросоор ярьж байгаа худалдагч, автобусанд оросоор ярьж байгаа кондуктор гэх мэт хүмүүсийг илрүүлэн бичлэг хийн баримтжуулж, хэлний хуулийн гүйцэтгэлийг шалгах ёстой газруудад мэдэгдэн тушааж, шийтгүүлдэг нь хэвийн үзэгдэл болсон. Энэ тухай интернэт, Юүтүүб-ээр хангалттай их бичлэг бий. Ийм нөхцөлд орон нутгийн болон парламентын сонгуулийн өмнө хэт үндсэрхэг үзэлтнүүд нь олны анхаарлыг татах, улс төрийн оноо авах гэсэндээ ийм үйлдэл хийж байгаа гэх тайлбар байна.  

 


0
angry
0
care
0
haha
0
liked
0
love
0
sad
0
wow

Сэтгэгдэл (0)

ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул ТА сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууны хэм хэмжээг хүндэтгэнэ үү. Хэм хэмжээг зөрчсөн сэтгэгдэлийг админ устгах эрхтэй.

Сэтгэгдэл бичигдээгүй байна

Шинэ мэдээ
Дэлхийн аваргын мөнгөн медальт багийг Ч.Ундрам сайд хүлээн авна 10 цагийн өмнө
Үндэсний өв соёлоо тээж, зодог өмссөн бүхэн жудаг суудаг 11 цагийн өмнө
СХД-н ИТХ-ын дарга Б.Золбоо автомашин гардууллаа 13 цагийн өмнө
Унадаг дугуй хулгайлж зардаг бүлэг этгээдүүдийг илрүүлжээ 13 цагийн өмнө
Баярын амралт амралтын өдөртэй давхацвал нөхөж амрах хуулийн төслийг дэмжлээ 14 цагийн өмнө
Г.Занданшатар: Төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшилд шилжүүлснээр хүнд суртал буурна 14 цагийн өмнө
Худалдагч эмэгтэй нүдэндээ гуурс тавиулна 15 цагийн өмнө
Танилц: Төрийн гурван өндөрлөгийн ХОМ 16 цагийн өмнө
Улаанбурхан өвчний батлагдсан тохиолдол 11016-д хүрлээ 16 цагийн өмнө
АНХААРУУЛГА: Тэрэлж, Туул зэрэг голуудын усны түвшин өмнөх өдрөөс 5-60 см нэмэгджээ 16 цагийн өмнө
Сэлэнгэ аймагт гарсан 3 түймрийг цурамд оруулж, 1 түймрийг унтраахаар ажиллаж байна 18 цагийн өмнө
Наадмыг зохион байгуулахдаа сүүлийн үеийн техник, технологийн дэвшил дрон зэргийг ашиглана 18 цагийн өмнө
​Өнгөрөгч амралтын өдрүүдэд хүний амь нас хохироосон гэх хоёр дуудлага иржээ 19 цагийн өмнө
​ ЭЗБХ: “Алт -3” аяныг хэрэгжүүлж, хянан шалгах түр хороо байгуулахыг дэмжив 20 цагийн өмнө
Ахмад настанд хөнгөлөлттэй үнээр үйлчилэх амралт, сувиллын жагсаалт гарлаа 21 цагийн өмнө
Улаанбаатарт 31 градус дулаан байна 21 цагийн өмнө
БОУАӨ-ийн сайд Б.Батбаатар орон нутагт ажиллалаа Өчигдөр
Нархан хотхоноос “Home Plaza” хүртэл 430 метр нийтийн эзэмшлийн зам талбайг чөлөөлж, явган хүний замыг өргөтгөн, стандартад нийцүүлнэ Өчигдөр
Ирэх 7 дугаар сард цаг агаар ямар байх вэ? Өчигдөр
УИХ дахь АН-ын бүлэг дахин хуралдаж байна Өчигдөр