УИХ-ын гишүүүн Ц.Даваасүрэн, Б.Жавхлан нар бие биенийхээ талаар маш ноцтой үгсийг хэллээ.
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдааны эхэнд гишүүд хэлэлцэх асуудалтай холбогдуулан үг хэлсэн. Энэ үеэр УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн Сангийн сайд Б.Жавхланг төрийн бүх сангаас зээл авсан хүн Сангийн сайд хийж болохгүй гэж шүүмжлэв. Хариуд нь Сангийн сайд Б.Жавхлан өөрийн нь хүний төсөл санхүүжилтийг батлахгүй болохоор Ц.Даваасүрэн гишүүн шантаажилж байна гэх утгатай үгсийг бие бие рүүгээ шидэлцсэн.
-УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн: Хөгжлийн банкны асуудлыг өнөөдрийн хэлэлцэх асуудлаас хойшлуулах саналтай байна. 2023 оны Төсвийн тухай хуулийг дагасан хуулиуд дотор нэг тогтоол байгаа. Тухайн тогтоолын хоёр дахь заалтад “Хөгжлийн банкны гадаад зээлийн өрийг төр баталгаа гаргаж төлөх” гэсэн заалт бий. Б.Жавхлан чи хамгийн их Хөгжлийн банкийг үймүүлсэн. Чиний менежер зээлийн газрын дарга хийсэн, чиний танил хүүхэн зээлийн санхүүжилтийн хэлтсийн захирал хийсэн. Батхүү захиралтай Жавхлан сайдын авгай Чингис банкийг хамтран эзэмшдэг. Энэ хамтран эзэмшдэг компани руугаа Хөгжлийн банкны 40 гаруй тэрбум төгрөгийг хийгээд одоо байхгүй болсон. Энийг хэн төлөх вэ. Чи хаана банк байна, хаана сан байна бүгд рүү нь гараа дүрж байна. ЖДҮ ч тэр, бичил санхүүжилтийн сан ч тэр, Төрийн банк ч тэр зээл шилжүүлнэ. Одоо төсөвт 60 гаруй тэрбум төгрөгийг зээлийн хүүгийн суутгал гэж төсөвлөдөг. Арилжааны банкуудын зээлийн хүүгйн зөрүүг олгож банкуудын захирлыг удирдаж байна. Хэн, ямар зээл авч байгааг шалгах хэрэгтэй. Зээлээр мэргэшсэн ийм хүн Сангийн сайд хийгээд өнөөдөр бүх зүйлээр луйвар хийж байна. Миний ярьж байгаа зүйл худлаа бол чи намайг Их хурлын Ёс зүйн байнгын хороонд өгөөрэй. Энэ бүгдийг Түр хороо хянах хэрэгтэй. Ингэсний дараа Хөгжлийн банкны зээлийг төлөх тухай асуудлыг ярих хэрэгтэй. Ийм ёс зүйгүй юм байж болохгүй. Хэрвээ Хөгжлийн банкны зээлийг төр баталгаа гаргаад төлөх юм бол хэн ч зээлээ төлөхгүй. Эцэс сүүлд нь энэ банкаа дампууруулаад алга болно гэсэн юм.
Үүний дараа Сангийн сайд Б.Жавхлан: Сүүлийн үед Ц.Даваасүрэн гишүүн намайг их доромжилж, гүтгэлээ. Би зөндөө тэвчлээ. Ц.Даваасүрэн гишүүн олон удаа парламентад суусан туршлагатай гишүүн. Харамсалтай нь, парламентыг өөрийнхөө улс төрд яаж ашигладгийг цөмөрсөн туршлагаараа харуулж байна. Төсөвтэй, Засгийн газрын бондтой асуудалд би тодруулга мэдээлэл хийнэ. Гэхдээ яг одоо үг хэлэх цаг богино учраас өөр зүйл ярья.
Ц.Даваасүрэн гишүүн шударга үнэний дүрд тоглож гүйдэг. Цаанаа ямар байдгийг нь мэддэг хүний хувьд харамсаж байна. Сүүлийн үед юу болж байгааг нь ганц нэгээс нь хэлэхээс өөр арга алга. Танхимд хэлээд байх зүйл уг нь биш.
Ц.Даваасүрэн гишүүн 2012-2020 онд Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сумын Засаг даргаар ажиллаж байсан. Энэ хугацаандаа улс төр судлаач Ц.Гансүх гэх залууг “Дарханы арьс шир цогцолбор” ТӨҮГ-ын захирлаар томилуулсан. Монгол Улс жилдээ 650 мянган үхрийн шир боловсруулдаг. Үүнийг бүтэн боловсруулах үйлдвэрийн тоног төхөөрөмж 13-14 сая ам.долларын үнийн судалгаа мэргэжлийн холбоодод бий.
Монгол Улсад богийн сая ширхэг арьс боловсруулахад 3-4 сая долларын тоног төхөөрөмж шаардлагатай. 10 сая арьс шир боловсруулах үйлдвэр 4.4 сая болж тоо нь буурсан. Хөрөнгө оруулалт нь нэмэгдсэн. Хуучин ТЭЗҮ-гээр зөвхөн тоног төхөөрөмж нь 30 сая доллар, барилга байгууламж нь 60 сая доллар болох байсан. Харин одоо 156 сая евро болж нэмэгдсэн. Гишүүн маань эрчим хүчний мэргэжилтэй ч гадаадад очиж, зургаа дараад эхэлсэн. 160 сая еврогоос 103 сая евро дээр нь Засгийн газрын баталгаа гаргая гэх хүсэлтээ ирүүлсэн. Хуулийнхаа дагуу эрсдэлтэй тул боломжгүй. Бодит байдал дээр ТЭЗҮ нь хэт зөрүүтэй байна гэх хариуг өгнө. Таны яриад байдаг үнэлэмжээр бодит, үнэн, шударга байдал гэж энэ үү. Таны хийж буй зүйлийн нэг хэсгийг нь л хэлж байна гэлээ.
Сэтгэгдэл (33)